। तळा । वार्ताहर ।
शिमगोत्सव म्हटला की शहरातील चाकरमान्यांची पाऊले आपोआप कोकणात आपल्या गावाकडे वळली जातात. ऐतिहासिक महत्त्व प्राप्त असलेल्या तळा शहरातील शिमगोत्सवास आज पहिल्या पिल्यापासून सुरुवात आहे. भक्त प्रल्हादाला हिरण्यकश्यपूने जाळण्याचा प्रयत्न केला त्यावेळी होलिकेने त्याला मांडीवर घेऊन रक्षण केल्याची आख्यायिका आहे. त्यामुळे होळी सणाला विशेष महत्त्व प्राप्त झाले असल्याने दरवर्षी शिमगोत्सवाला आवर्जून चाकरमानी आपल्या गावी परततात.
शहरातील शिमगोत्सवाला जुनी परंपरा लाभली आहे. तळा शहरात बारा वाड्यांच्या होळ्या म्हणजे चाकरमान्यांसाठी विशेष पर्वणीच असते. होळीच्या एक अगोदर साजरी करण्यात येणारी चोर हळकुंड आणि धवचोळ प्रसिध्द आहे. या दिवशी गावकरी जंगलात जाऊन होळीसाठी लाकडे तोडून आणतात. परगण्यातील प्रत्येक गावाचा तमाशा तळा बाजारपेठेत दाखल होतो. यावेळी प्रत्येक घरोघरी जाऊन तमाशा मागितला जातो. गोमुची भूमिका एक पुरुष करतो. गोमू कशी सजली आहे, साडीचा रंग, केसांची रचना, तोंडाची रंगरंगोटी, दागदागिने या सर्वच गोष्टींचे कुतूहल असते. यांशिवाय शंकासुरांची सलामी देखील आकर्षणाचा विषय असतो.
शहराची ग्रामदेवता चंडिका देवीचे मूळ स्थान तळेगावच्या कोंडीवर असल्यामुळे तळेगावचा शंकासुर जोगवडीच्या शंकासुरच्या भेटीस होळीच्या एक दिवस आधी येतो यावेळी दोन्ही शंकासुरांची सलामी पाहण्यासाठी प्रचंड प्रमाणात गर्दी होते. दुसर्या दिवशी होळीला जोगवाडी येथे मोठी गर्दी असते. केले असलेले नवस फेडून झाल्यावर होळी पेटविण्यात येते. जोगवाडी ची होळी लागल्यानंतर बारावड्यांतील प्रत्येक होळी लागते ही पूर्वपार चालत आलेली प्रथा आजही कायम आहे. होळीच्या दुसर्या दिवशी धुळवड साजरी करण्याची प्रथा आहे.
शहरातील बारावाड्यांतील फक्त पाच होळयांना धुळवड काढण्याचा मान देण्यात आलेला आहे. धुळवडीमध्ये कळकीच्या काठ्यांचा चुडा बनवून त्यावर तुरा डफावर बांधला जातो. चुडा व होळीची धूळ घेऊन ग्रामस्थ नाचत मिरवणुकीने निघतात. मिरवणुकीत बांणकाठ्या व लाठीकाठीचा खेल रंगतो. धुळवड मिरवणूक मुस्लिम मोहल्ल्यातून जात असताना सामाजिक ऐक्याचे प्रतीक दिसून येते. होळीच्या उत्सवाचा समारोप पाचव्या दिवशी पोस्ताचे मटण भोजनाने होतो.