असे असणारअग्निवीरांचे हुद्दे व प्रतीक चिन्हे

। नवी दिल्ली । वृत्तसंस्था ।
अग्निपथ योजनेवरून देशात वादंग निर्माण झाले असले तरी भारतीय सैन्यदलांनी अग्निवीर भरतीचे वेळापत्रक जाहीर करीत ही प्रक्रिया जलदपणे राबविण्याची तयारी केली आहे. नौदल, हवाई दल आणि लष्करात अग्निवीरांची निवड होऊन पुढील सहा ते सात महिन्यांत पहिली तुकडी प्रशिक्षणास सज्ज होईल. त्याचसोबत गणवेशावर ती ओळख प्रतीत करणारे विशिष्ट चिन्ह असणार आहे.

पद, जबाबदारी, बंधने कोणती ?
सैन्यदलात भरतीसाठी राबविली जाणारी अग्निपथ योजना मनुष्यबळ व्यवस्थापनाची नवी योजना असल्याचे सांगितले जाते. नाव नोंदणी करतानाच इच्छुकास योजनेच्या सर्व अटी, शर्ती स्वीकारण्याचे बंधन आहे. या योजनेंतर्गत संपूर्ण देशपातळीवर सर्व घटक या आधारे भरती केली जाईल. १८ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या इच्छुकास नाव नोंदणी अर्जावर पालकांची स्वाक्षरी घ्यावी लागेल. चार वर्षांच्या सेवा काळात त्यांच्या गणवेशावर विशिष्ट प्रतीक चिन्ह राहणार आहे. सेवा काळात अग्निवीरांना लष्करी रुग्णालयात वैद्यकीय सुविधा, सैन्य भांडार विभागाच्या दुकानांचा लाभ घेता येईल. दरवर्षी ३० दिवसांची रजा तसेच वैद्यकीय कारणास्तव आजारपणाची वेगळी रजाही मिळेल. सैन्यदलाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार ते सन्मान, पुरस्कारास पात्र असणार आहेत. कार्यकाळ संपुष्टात आल्यानंतर मात्र ते कुठल्याही प्रकारची निवृत्तिवेतन योजना आणि उपदानास पात्र नसतील. त्यांना माजी सैनिकांसाठीची आरोग्य योजना, सैन्य भांडार विभागाची दुकाने (सीएसडी) आणि तत्सम लाभ मिळणार नाहीत. शासकीय गुपिते अधिनियम १९२३ अन्वये सेवा काळात मिळालेली माहिती उघड करण्यापासून अग्निवीरांना प्रतिबंध राहणार आहे.

पदनिहाय प्रतीक चिन्हे कशी आहेत?
भारतीय सैन्यदल जगातील सर्वोत्कृष्ट प्रशिक्षित सैन्यदलांपैकी एक मानले जाते. गणवेशावरील प्रतीक चिन्हांतून प्रत्येकाची वेगळी ओळख होते. भारतीय लष्करात फील्ड मार्शल हा सर्वोच्च हुद्दा मानला जातो. पाच तारांकित असणारा हा हुद्दा सन्मानार्थीच दिला जातो. आतापर्यंत फील्ड मार्शल के. एम. करिअप्पा आणि फील्ड मार्शल सॅम माणेकशॉ यांंना हा गौरव प्राप्त झाला आहे. कमळ पुष्पाच्या नक्षीदार रचनेत आडव्या प्रकारे तलवार-छडी आणि वरील बाजूस अशोक स्तंभ असे या पदाचे चिन्ह आहे.