• Login
Monday, June 2, 2025
कृषीवल
Advertisement
  • मुखपृष्ठ
  • रायगड
    • अलिबाग
    • मुरुड
    • पनवेल
    • पेण
    • रोहा
    • उरण
    • कर्जत
    • खालापूर
    • तळा
    • महाड
    • माणगाव
    • पोलादपूर
    • म्हसळा
    • श्रीवर्धन
    • सुधागड- पाली
  • राज्यातून
    • मुंबई
    • नवी मुंबई
    • नवीन पनवेल
    • ठाणे
      • कल्याण
    • कोंकण
      • सिंधुदुर्ग
      • रत्नागिरी
      • खेड
      • चिपळूण
      • पालघर
    • पश्चिम महाराष्ट्र
      • पुणे
      • सातारा
      • सांगली
      • सोलापूर
      • कोल्हापूर
    • मराठवाडा
      • छत्रपती संभाजीनगर
      • बीड
      • लातूर
      • नांदेड
      • परभणी
    • विदर्भ
      • नागपूर
      • अमरावती
      • वर्धा
      • गडचिरोली
    • खान्देश
      • नाशिक
      • धुळे
      • जळगाव
      • अहमदनगर
  • देश
    • नवी दिल्ली
    • जम्मू आणि काश्मीर
    • गुजरात
    • कर्नाटक
    • कर्नाटक
    • आसाम
    • मध्य प्रदेश
    • हिमाचल प्रदेश
    • पंजाब
    • उत्तर प्रदेश
    • हैदराबाद
    • झारखंड
    • राजस्थान
    • उत्तराखंड
    • कोलकाता
  • विदेश
  • क्राईम
  • अपघात
  • राजकीय
  • संपादकीय
    • संपादकीय
    • संपादकीय लेख
    • लेख
    • आजकाल
    • कलासक्त
    • मोहोर
  • आणखी
    • क्रीडा
    • शेती
    • कार्यक्रम
    • पर्यटन
    • शैक्षणिक
    • आरोग्य
  • KV News
  • Poll
  • E-paper
  • june2021 to 23Jan2023

No products in the cart.

No Result
View All Result
  • मुखपृष्ठ
  • रायगड
    • अलिबाग
    • मुरुड
    • पनवेल
    • पेण
    • रोहा
    • उरण
    • कर्जत
    • खालापूर
    • तळा
    • महाड
    • माणगाव
    • पोलादपूर
    • म्हसळा
    • श्रीवर्धन
    • सुधागड- पाली
  • राज्यातून
    • मुंबई
    • नवी मुंबई
    • नवीन पनवेल
    • ठाणे
      • कल्याण
    • कोंकण
      • सिंधुदुर्ग
      • रत्नागिरी
      • खेड
      • चिपळूण
      • पालघर
    • पश्चिम महाराष्ट्र
      • पुणे
      • सातारा
      • सांगली
      • सोलापूर
      • कोल्हापूर
    • मराठवाडा
      • छत्रपती संभाजीनगर
      • बीड
      • लातूर
      • नांदेड
      • परभणी
    • विदर्भ
      • नागपूर
      • अमरावती
      • वर्धा
      • गडचिरोली
    • खान्देश
      • नाशिक
      • धुळे
      • जळगाव
      • अहमदनगर
  • देश
    • नवी दिल्ली
    • जम्मू आणि काश्मीर
    • गुजरात
    • कर्नाटक
    • कर्नाटक
    • आसाम
    • मध्य प्रदेश
    • हिमाचल प्रदेश
    • पंजाब
    • उत्तर प्रदेश
    • हैदराबाद
    • झारखंड
    • राजस्थान
    • उत्तराखंड
    • कोलकाता
  • विदेश
  • क्राईम
  • अपघात
  • राजकीय
  • संपादकीय
    • संपादकीय
    • संपादकीय लेख
    • लेख
    • आजकाल
    • कलासक्त
    • मोहोर
  • आणखी
    • क्रीडा
    • शेती
    • कार्यक्रम
    • पर्यटन
    • शैक्षणिक
    • आरोग्य
  • KV News
  • Poll
  • E-paper
  • june2021 to 23Jan2023
No Result
View All Result
कृषीवल
No Result
View All Result
Home रायगड

पालीत मंडळा शेतीचा एक अनोखा प्रयोग

Sanika Mhatre by Sanika Mhatre
May 5, 2025
in रायगड, शेती, सुधागड- पाली
0 0
0
पालीत मंडळा शेतीचा एक अनोखा प्रयोग
0
SHARES
167
VIEWS
Share on WhatsappShare on FacebookShare on TwitterShare via EmailShare tp Linkdin

पाण्याची बचत; नैसर्गिक जैवविविधतेचे संवर्धन

। पाली/बेणसे । प्रतिनिधी ।

रायगड जिल्ह्यामध्ये विखूरलेली व तुकड्यांची शेती आहे. त्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर शेतीतून उत्पादन घेणे खूपच अवघड जाते. शिवाय यासाठी खूप परिश्रम घ्यावे लागतात. त्यातच अनेक ठिकाणी पाणी नसल्याने अडचणींना सामोरे जावे लागते. मात्र, मंडळा शेतीच्या माध्यमातून कमी जागेत भरघोस उत्पन्न घेऊन श्रम व पाण्याची बचत करता येते. आणि नैसर्गिक जैवविविधता देखील जोपासली जाते. मंडळा शेतीचा अनोखा प्रयोग सुरु केला आहे, सुधागड तालुक्यातील उद्धर येथील प्रयोगशील शेतकरी व इको टुरिझम कर्ते तुषार केळकर यांनी.

पर्माकल्चर पद्धतीमध्ये मंडळा शेती हा एक प्रकार येतो. आणि तुषार केळकर यांनी पर्माकल्चर व त्यामध्ये येणारे मंडळा शेती प्रकार व इतर प्रकार यांचे शास्त्रशुद्ध प्रशिक्षण घेतले असून, याबाबतचा कोर्सदेखील पूर्ण केला आहे आणि याची पहिली सुरुवात त्यांनी आपल्या शेतामध्ये केली असून, त्याला यश येताना दिसत आहे. तुषार केळकर यांचा मानस आहे की रायगड जिल्ह्यामध्ये मंडळा शेती बद्दल अधिकाधिक जनजागृती करणे आणि शेतकर्‍यांना मंडळा शेतीकडे वळवणे जेणेकरून वेगवेगळ्या प्रकारची भरघोस उत्पादन घेऊन शेतकरी सुखी समाधानी होऊ शकतो. याचबरोबर पाण्याची बचत होऊन कमी पाण्यामध्ये देखील बाराही महिने उत्पन्न घेता येऊ शकते. मंडळा शेती तयार करण्यासाठी खर्च देखील आवाक्यात येतो. मंडळा रचनेत एका जागी एकत्र पूरक झाडं लावल्याने कीटक नियंत्रण नैसर्गिकरित्या होते, परागीकरण वाढते आणि उत्पादन सुधारते. रासायनिक कीटकनाशकांची गरज नाही.

सर्पिल किंवा गोलाकार पायवाटींमुळे सगळी झाडं सहज पोहचण्याजोगी असतात. त्यामुळे पाणी देणे, निंदणी, काढणी अशा कामांमध्ये कमी श्रम लागतात.
मध्यभागापासून बाहेरील थरांपर्यंत सर्पिल आकारात रस्ते त्यामुळे सर्व झाडांपर्यंत सहज प्रवेश, टाक्यापासून बांधलेल्या नळ्यांद्वारे पाणीवाहतुकीची सोय, एकाच ठिकाणी सर्व कामे (निंदणी, काढणी) त्यामुळे वेळ व श्रम कमी. प्रत्येक थरात वेगवेगळी झाडं लावल्यामुळे जंगली कीटक, पक्षी, मधमाशा यांना नैसर्गिक निवास मिळतो. परागणकर्ते आकर्षित करणे. मधमाशांसाठी सूर्यफूल, तुलसी, पक्ष्यांसाठी बेरी झाडे. जमीन सुपीक करणे वेगवेगळ्या पिकांच्या मुळांमुळे मातीत पोषकद्रव्ये मिसळतात. जैविक कीटकनियंत्रण पक्षी, साप, गोगलगायी यांना नैसर्गिक वास्तव्य मिळते. मंडळा रचनेत हंगामी, बहुवर्षीय, औषधी व फळझाडे एकत्र लावता येतात. त्यामुळे वर्षभर अन्नपदार्थ, भाज्या, फळं, औषधी मिळतात.

कमी जागेत जास्त उत्पादन

मंडळा रचना ही वर्तुळाकार थरांमध्ये असते. यामुळे प्रत्येक थरात विविध पिके लावता येतात आणि एकमेकांना पूरक राहतात. यामुळे उत्पादन अधिक होते. त्यामुळे एकाच जागी एकाधिक पिकांचे उत्पादन व जमिनीचा कमाल वापर होतो.

मंडळा शेतीची वर्तुळाकार रचना 5-7 थरांमध्ये विभागली जाते. प्रत्येक थरात वेगवेगळ्या उंचीची पिके (मुळ्या, झुडूपे, वेली, झाडे) लावली जातात. उदा. मध्यभागी फळझाडे (आंबा/पेरू), बाहेरील थरामध्ये भाजीपाला (पालक, टोमॅटो) अधिक औषधी वनस्पती ( तुळस, आले )
पाण्याचा योग्य वापर

मंडळा शेतीत पाण्याचा अपव्यय टाळला जातो. मध्यभागी पाणी साठवण्यासाठी छोटं टाकं किंवा मल्च पद्धती वापरली जाते, ज्यामुळे माती ओलसर राहते.

मध्यभागी 1-2 फूट खोल टाके बांधून पावसाचे पाणी साठवले जाते. त्याला स्वाल म्हणतात. मल्चिंग करून झाडांच्या मुळांवर कुचकामी पाने/काडीझाडे टाकून बाष्पीभवन रोखले जाते. ड्रिप सिंचन किंवा ओला-कोरडा पद्धतीने पाण्याची 50% बचत होते.

मंडळा शेती ही छोट्या शेतकर्‍यांसाठी वरदान आहे. शिवाय आता एकर साठी साधारण दहा हजार खर्च येतो पण नंतर खर्च करण्याची गरज लागत नाही. साधना देखील आपल्या आजूबाजूला मिळणारी जसे जुनी कौले, दगड, माती आदी लागतात. या पद्धतीमुळे पाणी, जमीन आणि ऊर्जेचा योग्य वापर होतो. माझा प्रयोग यशस्वी होत आहे. आता इतर शेतकर्‍यांनाही याचे प्रशिक्षण देऊन जिल्ह्याला शाश्‍वत व टिकाऊ शेतीचे मॉडेल बनवायचे आहे.

तुषार केळकर,
प्रयोगशील शेतकरी व इको टुरिझम कर्ते, उद्धर

Related

Tags: framefrarmingindiakrushival mobile appmaharashtramarathi newsmarathi news raigadmarathi newspapernewsnews indiaonline marathi newspali/bense newsraigadsocial media newssocial news
Previous Post

कर्नाळा खिंडीत अपघात! फरार चालकाला अटक

Next Post

टेट परीक्षेसाठी आता सुधारित निकष

Sanika Mhatre

Sanika Mhatre

Related Posts

जिल्ह्यातील ‘या’ मार्गांवर अपघाताचा धोका
sliderhome

जिल्ह्यातील ‘या’ मार्गांवर अपघाताचा धोका

June 1, 2025
जिल्हा कारागृहात कैद्यांसाठी ‘आनंद’
sliderhome

जिल्हा कारागृहात कैद्यांसाठी ‘आनंद’

June 1, 2025
प्रधानमंत्री आवास योजना लाभार्थींना धनादेश वाटप
पोलादपूर

प्रधानमंत्री आवास योजना लाभार्थींना धनादेश वाटप

June 1, 2025
गावठी हातभट्टीची दारू जप्त
अलिबाग

रामराजमध्ये महावितरणाच्या साहित्याची चोरी

June 1, 2025
अलिबाग-वडखळ रस्त्यावर वाहतूक कोंडी
sliderhome

अलिबाग-वडखळ रस्त्यावर वाहतूक कोंडी

June 1, 2025
आ. महेंद्र थोरवेंविरोधात याचिका
sliderhome

विषारी रसायनामुळे तीन जनावरे दगावली

June 1, 2025
Next Post
टेट परीक्षेसाठी आता सुधारित निकष

टेट परीक्षेसाठी आता सुधारित निकष

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

दिनांक प्रमाणे न्यूस

June 2025
M T W T F S S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  
« May    

कॉरोना अपडेट्स

हवामान अपडेट्स

+30
°
C
+30°
+28°
Alibag
Sunday, 01
Monday
+30° +27°
Tuesday
+30° +27°
Wednesday
+30° +28°
Thursday
+31° +28°
Friday
+31° +28°
Saturday
+30° +28°
See 7-Day Forecast

स्टॉक मार्केट

Stock Market Today by TradingView

भविष्य

Krushival

On 7th June 1937, Krushival was started as a weekly magazine and the masses got their platform. In the Raigad district, many new movements were launched to fight against injustice and exploitation upon the underprivileged and the hard-working common people.

Browse by Category

Select Category
    • Contact Us
    • Mail :- krushivalnews@gmail.com
    • 02141-222290

    Designed and Developed by Webroller.in

    Welcome Back!

    Login to your account below

    Forgotten Password?

    Retrieve your password

    Please enter your username or email address to reset your password.

    Log In

    Add New Playlist

    You cannot copy content of this page

    No Result
    View All Result
    • मुखपृष्ठ
    • रायगड
      • अलिबाग
      • मुरुड
      • पनवेल
      • पेण
      • रोहा
      • उरण
      • कर्जत
      • खालापूर
      • तळा
      • महाड
      • माणगाव
      • पोलादपूर
      • म्हसळा
      • श्रीवर्धन
      • सुधागड- पाली
    • राज्यातून
      • मुंबई
      • नवी मुंबई
      • नवीन पनवेल
      • ठाणे
        • कल्याण
      • कोंकण
        • सिंधुदुर्ग
        • रत्नागिरी
        • खेड
        • चिपळूण
        • पालघर
      • पश्चिम महाराष्ट्र
        • पुणे
        • सातारा
        • सांगली
        • सोलापूर
        • कोल्हापूर
      • मराठवाडा
        • छत्रपती संभाजीनगर
        • बीड
        • लातूर
        • नांदेड
        • परभणी
      • विदर्भ
        • नागपूर
        • अमरावती
        • वर्धा
        • गडचिरोली
      • खान्देश
        • नाशिक
        • धुळे
        • जळगाव
        • अहमदनगर
    • देश
      • नवी दिल्ली
      • जम्मू आणि काश्मीर
      • गुजरात
      • कर्नाटक
      • कर्नाटक
      • आसाम
      • मध्य प्रदेश
      • हिमाचल प्रदेश
      • पंजाब
      • उत्तर प्रदेश
      • हैदराबाद
      • झारखंड
      • राजस्थान
      • उत्तराखंड
      • कोलकाता
    • विदेश
    • क्राईम
    • अपघात
    • राजकीय
    • संपादकीय
      • संपादकीय
      • संपादकीय लेख
      • लेख
      • आजकाल
      • कलासक्त
      • मोहोर
    • आणखी
      • क्रीडा
      • शेती
      • कार्यक्रम
      • पर्यटन
      • शैक्षणिक
      • आरोग्य
    • KV News
    • Poll
    • E-paper
    • june2021 to 23Jan2023

    Designed and Developed by Webroller.in

    Are you sure want to unlock this post?
    Unlock left : 0
    Are you sure want to cancel subscription?
    Krushival news
    New
    Icon
    Icon
    ×
    Icon
    New
    Icon Krushival news
    Icon Krushival news
    Krushival news Powered by iZooto
    You have no new updates. Watch this space to get latest updates.
    Unblock notifications to start receiving real time updates. Know More
    Link copied to clipboard.