| मुंबई | प्रतिनिधी |
लोकसभा निवडणुकीचे निकाल समोर येत आहेत, आतापर्यंतच्या ट्रेंडनुसार, विरोधी पक्षांची इंडिया आघाडी एनडीएला टक्कर देत असल्याचे दिसत आहे. आकडे इतक्या वेगाने बदलत आहेत की एनडीए पुन्हा एकदा सरकार स्थापन करणार असे म्हणणे योग्य नाही. उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र, पश्चिम बंगालमध्ये राज्यांमध्ये विरोधी पक्षांनी भाजपचा खेळ केला आहे. म्हणजे भाजपचे मोठे नुकसान झाले, असून स्वबळावर बहुमतापासून दूर आहे. अशा परिस्थितीत एनडीएने बहुमताचा आकडा पार केला.
भाजपचे नुकसान ? आतापर्यंतच्या ट्रेंडनुसार भाजपला 250 चा आकडाही स्पर्श करता आलेला नाही. या कलांचे निकालात रुपांतर झाल्यास यावेळी भाजपला जवळपास 60 जागांचा फटका बसल्याचे दिसते. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे अयोध्येत राम मंदिराचे उद्घाटन होऊनही उत्तर प्रदेशात भाजप आणि एनडीएचे मोठे नुकसान झाले आहे. यूपीमधील 80 जागांपैकी भाजप 36 ते 40 जागांवर मर्यादित असल्याचे दिसत आहे, तर समाजवादी पक्ष आणि काँग्रेसच्या युतीला 40 पेक्षा जास्त जागा मिळू शकतात.
युती वाचवण्याचे पहिले आव्हान भाजपला आता सरकार स्थापन करण्यासाठी मित्रपक्षांचा हात धरावा लागणार असल्याचे समोर येत असलेल्या निकाल आणि कलांवरून स्पष्ट झाले आहे. परंतु, युतीचे भागीदार हात झटकण्यात अजिबात उशीर करत नाहीत, हे वारे इंडिया आघाडीच्या दिशेने वाहू लागले, तर भाजपपुढे आपले युती वाचविण्याचे मोठे आव्हान असेल, हे राजकारणाचा इतिहास दाखवतो. काही वर्षांपूर्वी काँग्रेसबाबत असेच घडले होते. मात्र, भाजपची स्थिती काँग्रेससारखी वाईट नाही.
नितीश किंग मेकर होऊ शकतात भाजपच्या मोठ्या मित्रपक्षांबद्दल बोलायचे तर, त्यात बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या जेडीयूचाही समावेश आहे, ज्यांना राज्यातील 40 पैकी 15 जागांवर आघाडी मिळाली आहे, तर भाजप येथे 12 जागांवर मर्यादित असल्याचे दिसते. तर भाजपने 17 जागांवर निवडणूक लढवली असून नितीश यांच्या जेडीयूने 16 जागांवर उमेदवार उभे केले आहेत. आता सर्वांच्या नजरा नितीश कुमार यांच्यावर आहेत, त्यांनी पुन्हा एकदा बाजू बदलली तर ते किंग मेकर सिद्ध होऊ शकतात. नितीश कुमार यांच्याशिवाय तेलुगू देसम पक्षाने (टीडीपी) आंध्र प्रदेशातही मोठी कामगिरी केली असून पक्ष एकूण 16 जागांवर आघाडीवर आहे. अशा स्थितीत विरोधी पक्षांनी चंद्राबाबू नायडूंशी संपर्क साधण्यास सुरुवात केली आहे. नितीशकुमार यांच्या जेडीयूनंतर आता विरोधकांच्या नजरा टीडीपीवरच खिळल्या आहेत. तसेच एनडीएच्या इतर पक्षांनाही फोडण्याचे प्रयत्न केले जातील.
आता 2024 मध्येही भाजप बहुमताचा आकडा पार करेल अशी आशा होती आणि यावेळीही 400 पार करण्याचा नारा देण्यात आला. तथापि, ट्रेंड आणि परिणाम भिन्न कथा सांगतात. या निकालांचा भाजपच्या बार्गेनिंग पॉवरवर मोठा परिणाम होणार आहे. एनडीए सरकार स्थापन झाल्यास भाजपला अनेक मोठ्या मंत्रिपदांवर तडजोड करावी लागू शकते. कारण कोणीही मित्रपक्ष सोडला तर सत्तेचे सिंहासन डळमळीत होईल.
भाजपच्या अजेंड्याला ब्रेक भाजपसाठी तिसरे सर्वात मोठे आव्हान असेल ते आपल्या अजेंड्यावर काम करणे. 2014 पासून भाजपने आपल्या सर्व अजेंडांवर काम केले आणि ते पूर्णही केले. आता समान नागरी संहिता (यूसीसी), वन नेशन वन इलेक्शन आणि लोकसंख्या नियंत्रण कायदा यासारखे मोठे मुद्दे पक्षाच्या अजेंड्यावर होते. आता भाजपला बहुमत मिळत नसल्याचा ट्रेंड दिसून येत आहे, अशा स्थितीत भाजपचे हे सगळे मुद्दे पुन्हा पेटू शकतात. कोणत्याही मुद्द्यावर भाजपला प्रत्येक मित्रपक्षाला सोबत घ्यावे लागेल.