आजही गावगावात वाजतेय पिपेरी सनई
| महाड | ग्रामीण प्रतिनिधी |
पिपेरी-सनई जोपासण्यासाठी धडपड वाद्य लोप पावत असल्याची कलाकाराची खंत आजही व्यक्त केली जाते. शासकीय स्तरावरासुद्धा चर्चा केली जाते. मात्र, ती कागदावर पारंपारिक वाद्य टिकावे व आपली पिढीजात चालत आलेली परंपरा व पोटाची खळगी उदरनिर्वाहासाठी आजही वडिलांच्या इच्छेनुसार सनई वाजवत गावोगावी फिरत असल्याचे पुणे जिल्ह्यातील इंदापूर घोलपवाडीमधील रामचंद्र पिंगळे यांनी कृषीवलशी बोलताना सांगितले.
महाड शहरात व आसपासच्या गावात पुणे जिल्ह्यातील इंदापूर तालुक्यातील 65 वर्षीय रामचंद्र रामदास पिंगळे हे सनई वाजवून कलाकार नागरिकांचे मनोरंजन करतात. गेली पाच वर्षे ते महाडमध्ये सनई वाजवीत उपजीविका भागवत आहेत. तसेच कला जपण्यासाठी करताना दिसतात. डोक्यावर धनगरी फेटा, गळ्यात पंचा, झोळीवजा पिशवी असा पेहेराव त्यांचा आहे. दरवर्षी ते महाडच्या विरेश्वर महाराज यांच्या छबिना उत्सवानिमित्त येत असतात. रामचंद्र यांचे वडील यापूर्वी महाडमध्ये येत असत. त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या इच्छेनुसार तीच परंपरा मी चालू ठेवली आहे, असे रामचंद्र पिंगळे यांनी सांगितले.
पुढची पिढी ही घ्यायला आणि जोपासायला तयार नाही, ही खंत मनात सलत आहे. ही कला दुर्मिळ होत चालेलय हे खरंय. परंतु, फारशी आमदनीही होत नसल्याने नवीन पिढी या कलेकडे पाठ फिरवतेय, हे सत्य नाकारता येणार नाही. त्यामुळे सरकारने आमच्या समाजाला सवलती द्याव्यात, अशी कळकळची विनंती आहे. – रामचंद्र पिंगळे
वाद्य लोप
ताणतणाव मुक्तीसाठी संगीत ही कला बर्याचदा उपयोगी ठरते. संगीत कलेमुळे आजारही दूर होत असल्याचा निष्कर्ष काही जणांनी काढला. संगीत कलेचे अनेक प्रकार असून पिपेरी हा एक त्यातीलच प्रकार आहे. पिपरी वाद्य आणि त्याचे वादक सध्या लोप पावत आहे. मात्र, तरी कोकणातील यात्रा, नवरात्रीमध्ये मंदिर परिसर, तर करमणूक म्हणून हे वाजवितात दिसून येत आहे.