बदलल्या वातावरणाचा शेतकर्यांना फटका
। अलिबाग । प्रमोद जाधव ।
कधी ऊन, कधी गारवा, तर कधी ढगाळ अशा बदलत्या वातावरणाचा फटका तोंडली उत्पादनाला बसू लागला आहे. तोंडली पिकाला कीड रोगाचा धोका निर्माण झाला असून, पानं पिवळी होत आहेत. त्यामुळे शेतकरी मोठ्या आर्थिक संकटात सापडला आहे.
अलिबाग तालुक्यात मोठ्या प्रमाणावर तोंडलीचे उत्पादन काढले जाते. तालुक्यात तोंडलीचे क्षेत्र 232.80 हेक्टर असून, सुमारे 900 शेतकरी तोंडली उत्पादक आहेत. पावसाळा संपल्यावर नोव्हेंबर महिन्याच्या दुसर्या आठवड्यापासून तोंडलीच्या लागवडीला सुरूवात करण्यात येते. शेतात मांडव उभारून त्यातून उत्पादन मिळविण्याचा प्रयत्न शेतकरी करत असतात. बाजारात जाडी व कळी अशा दोन प्रकारामध्ये वेगवेगळ्या भावाने तोंडली विकली जाते. तोंडलीच्या उत्पादनातून 10 कोटींहून अधिक उलाढाल होते. जानेवारीपासून तोंडली बाजारात विक्रीला सुरुवात झाली आहे. त्याचा फायदा शेतकर्यांना चांगला होत असला, तरीही गेल्या अनेक दिवसांपासून तोंडलीच्या उत्पादनावर वातावरणाचा परिणाम होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे.
सध्या जाडी तोंडली 6 रुपये किलो, तर कळी तोंडली 30 ते 32 रुपये किलोने विकली जात आहे. ही तोंडली मुंबई, वाशी बाजारातदेखील पाठविली जात आहेत. पुण्याच्या बाजारात जाडी तोंडली 120 रुपये किलोने विकली जात आहे. तर, कळी तोंडलीला विदेशात मागणी आहे. पॅकिंग करून तोंडली विदेशात दलालामार्फत पाठविली जातात. ढगाळ वातावरणामुळे कीड रोगाचा प्रादुर्भाव वाढू लागला असून, तोंडलीची पाने पिवळी पडू लागली आहेत. त्यामुळे उत्पादन 50 टक्के घटण्याची भीती शेतकर्यांनी व्यक्त केली आहे. बदलत्या वातावरणामुळे तोंडली उत्पादक आर्थिक संकटात सापडण्याची भीती असताना, तोंडलीला समाधानकारक भाव मिळत नसल्याने शेतकरी चिंताग्रस्त झाला आहे. कबाडकष्ट करूनदेखील तोंडलीला भाव मिळत नसल्याने शेतकर्यांसमोर मोठी आर्थिक समस्या निर्माण झाली आहे.
तोंडलीचे उत्पादन वाढले असून, मागणीही प्रचंड आहे. परंतु, दर कमी झाले आहेत. तोंडलीचे भाव कमी झाल्याचा फटका तोंडली उत्पादक शेतकर्यांना बसू लागला आहे. तोंडलीची पाने पिवळी पडू लागल्याने उत्पादन घटण्याची भीती निर्माण झाली आहे. त्यामुळे शासनाने याकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे.
प्रभाकर नाईक,
तोंडली उत्पादकअलिबाग तालुक्यात कार्ले, हाशिवरे, परहूर, बामणगाव, रेवस या परिसरात तोंडलीचे उत्पादन घेतले जात आहे. काही गावांमध्ये घरपट्टी तोंडलीचे मांडव आहेत. तोंडलीला ग्राहकांकडून चांगली मागणी आहे. यंदा जाडी तोंडली 6 रुपये व कळी 30 रुपये असे किलोमागे तोंडलीचे भाव आहेत. परंतु, ढगाळ वातावरणामुळे किड रोगाचा धोका आहे.
सतीश म्हात्रे,
शेतकरी